Om de kennisbasis voor schooldirecteuren in het primair onderwijs actueel te houden, monitort het Schoolleidersregister PO jaarlijks samen met schooldirecteuren en onderzoekers de belangrijkste trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op het functioneren van schooldirecteuren (zie onderstaand rapport). Deze trends en ontwikkelingen raken de inhoud van het werk van schooldirecteuren.

Aan trends en ontwikkelingen liggen ook verschillende, vaak tegenstrijdige waarden en opvattingen over de gewenste inrichting en vormgeving van het onderwijs ten grondslag. Deze tegenstrijdige waarden en opvattingen verwijzen naar spanningsvelden waartoe schooldirecteuren zich moeten verhouden. Zij moeten, samen met hun team, binnen spanningsvelden keuzes maken voor het onderwijs binnen hun school.

Spanningsvelden verwijzen naar de keuzeruimte die schooldirecteuren hebben en de afwegingen die ze in hun handelen hebben. Dit maakt het werk van schooldirecteuren boeiend en tegelijkertijd ook complex. 

De grootste spanningsvelden in 2023:

Basisvaardigheden versus brede ontwikkeling
Dit spanningsveld gaat over de visie op de maatschappelijke functie van het onderwijs en de school. Een keuze tussen focus op de basisvaardigheden of een aanbod dat de brede ontwikkeling stimuleert. Dit spanningsveld raakt de visie van jouw school en hoe die zich verhoudt tot de opdracht die de maatschappij aan scholen stelt.

Marktwerking versus samenwerking tegen de achtergrond van het lerarentekort
Dit spanningsveld draait om de regionale samenwerking versus het belang van hun eigen school, tegen de achtergrond van het lerarentekort. Daarbij gaat het om de vraag hoe schoolbesturen en schooldirecteuren ervoor kunnen zorgen dat erop regionaal en schoolniveau voldoende leraren zijn zodat alle leerlingen kwalitatief goed onderwijs blijven ontvangen.

Personele bezetting versus onderwijskwaliteit
Dit spanningsveld draait om de keuzes die schooldirecteuren maken met betrekking tot het aantrekken en behoud van onderwijspersoneel en de gevolgen daarvan op de onderwijskwaliteit. Dit spanningsveld gaat in feite over de keuze tussen kwantiteit en kwaliteit.

Thuisnabij onderwijs versus gespecialiseerd onderwijs
Dit spanningsveld draait om het vinden van een goede balans tussen het bieden van thuisnabije onderwijs waar alle leerlingen welkom zijn en het bieden van zorg die het meeste recht doet aan de ondersteuningsbehoeften van een kind.

Uitgebreide informatie over de belangrijkste bevindingen van de monitoring in 2023 lees je in het rapport 'Ontwikkelingen en spanningsvelden in 2023'.